Sáng 20/8, phiên tòa Hình Sự sơ thẩm xét xử cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam và đồng phạm về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” và “Tham ô tài sản” xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương (viết tắt là Tổng Công ty Bình Dương, là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước do Tỉnh ủy Bình Dương là chủ sở hữu) chuyển sang phần tranh luận.

Chiều qua (19/8), đại diện viện KSND TP Hà Nội thực hành quyền công tố tại phiên tòa đã luận tội các bị cáo và đề nghị mức án đối với từng bị cáo. Trong đó, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam và cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Trần Thanh Liêm cùng bị đề nghị mức án từ 9-10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”.

Tự gỡ tội cho mình, lời đầu tiên, cựu Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Trần Văn Nam xin nhận một phần trách nhiệm trong vụ án này, đồng thời khẳng định: “Tôi không tranh công, cũng không đổ lỗi cho cấp dưới”. bị cáo Trần Văn Nam nói lời cảm ơn các luật sư bào chữa cho mình.

bị cáo Trần Văn Nam khẳng định, Tỉnh ủy Bình Dương không bao che sai phạm và cũng không trực tiếp chỉ đạo từng doanh nghiệp. Nếu không, các tỉnh khác nhìn vào Bình Dương lại nói, sao điều hành sai như vậy?

Bào chữa cho bị cáo Trần Văn Nam, luật sư Nguyễn Đình Hưng viện dẫn các chứng cứ thể hiện việc Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương “không biết” việc Tổng Công ty Bình Dương chuyển nhượng trái Pháp Luật hai khu đất “vàng” 43ha và 145ha ở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Luật sư cho rằng, Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương, trong đó có bị cáo Trần Văn Nam chỉ hay sự việc sau khi giao dịch đã hoàn thành.

Theo luật sư, từ năm 2018, bị cáo Trần Văn Nam có nhiều ý kiến không để Tổng Công ty Bình Dương chuyển nhượng đất và giao cho cơ quan thanh tra vào cuộc. Tháng 8/2018, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương chủ trì một cuộc họp còn xác định “việc chuyển nhượng là đúng”. Nhưng sau đó, bị cáo Trần Văn Nam kiên quyết hủy bỏ việc chuyển nhượng.

Với quan điểm trên, luật sư cho rằng, bị cáo Trần Văn Nam không có dấu hiệu phạm tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”, mà chỉ có trách nhiệm trong việc không kiểm tra, nắm bắt kịp thời để xảy ra sai phạm.

Về hành vi ký áp khung giá năm 2006 cho việc giao đất năm 2012, luật sư Hoàng Văn Hướng (cùng bào chữa cho bị cáo Trần Văn Nam) nêu quan điểm, không riêng Tổng Công ty Bình Dương mà một số doanh nghiệp khác cũng được giao đất năm 2006 khi chưa có quyết định chính thức, và họ phản đối cách tính tiền theo giá tại thời điểm có quyết định giao đất.

Ngoài ra, trong việc ký quyết định thu tiền để giao hai khu đất 43ha và 145 ha ở thành phố Thủ Dầu Một cho Tổng Công ty Bình Dương, luật sư cho rằng, bị cáo Trần Văn Nam “không có yếu tố vụ lợi” và không cố ý làm thất thoát tài sản Nhà nước. bị cáo Trần Văn Nam ký vì tin tưởng các cơ quan chuyên môn như: Cục Thuế tỉnh Bình Dương, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương…

Quá trình luận tội, đại diện viện kiểm sát thực hành quyền công tố nêu rõ: Trong giai đoạn giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, bị cáo Trần Văn Nam đã ký Quyết định số 2631/QĐ-UBND ngày 28/9/2012 và Quyết định số 48/QĐ-UBND ngày 7/1/2013 về việc giao đất có thu tiền sử dụng đất khu đất có diện tích 43ha và 145ha cho Tổng Công ty Bình Dương do bị can Nguyễn Văn Minh làm Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng Giám đốc.

Với cương vị Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, trực tiếp phụ trách theo dõi và chỉ đạo về lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Dương, bị cáo Trần Văn Nam biết rõ tiền sử dụng đất là nguồn thu ngân sách Nhà nước; bảng giá trị đất hàng năm được UBND tỉnh Bình Dương ban hành trên cơ sở Nghị quyết của Hội đồng nhân dân là căn cứ để tính tiền sử dụng đất.

Tuy nhiên, ngày 23/11/2012, ông Trần Văn Nam đã ký Công văn số 3444/UBND-KTN có nội dung: “Chấp thuận đơn giá đất để xác định tiền sử dụng đất cho khu dịch vụ do Tổng Công ty Bình Dương làm chủ đầu tư trong Khu liên hợp Công nghiệp - dịch vụ- Đô thị Bình Dương với đơn giá đất bình quân 51.914 đồng/m2” theo đề nghị của các bị can thuộc Cục Thuế tỉnh Bình Dương, và tham mưu của các bị can thuộc Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương cho phép áp đơn giá đất từ năm 2006, để tính thu tiền sử dụng đất cho Tổng Công ty Bình Dương năm 2012.

Biết rõ việc làm trên là trái quy định của Pháp Luật, nhưng bị cáo Trần Văn Nam vẫn quyết định ký ban hành, dẫn đến hậu quả là gây thất thoát ngân sách Nhà nước số tiền hơn 761 tỷ đồng khi tính tiền thuế chước bạ, tiền sử dụng đất giao khu đất 43ha và khu đất 145ha cho Tổng Công ty Bình Dương.

Trong giai đoạn cổ phần hóa Tổng Công ty Bình Dương, với chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, bị cáo Trần Văn Nam là người giữ chức vụ cao nhất đối với quyền chủ sở hữu. bị cáo Trần Văn Nam đã chủ trì tổ chức cuộc họp Thường trực Tỉnh ủy để phê duyệt phương án sử dụng đất của Tổng Công ty Bình Dương tại Công văn số 470-CV/TU ngày 29/7/2016. Theo đó, khu đất 43ha và 30% vốn góp tại Công ty Tân Phú không bàn giao về Công ty Impco - là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước do Tỉnh ủy Bình Dương quản lý.

Tuy nhiên, tại cuộc họp của Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương ngày 17/4/2017, mặc dù biết Tổng Công ty Bình Dương đã chuyển nhượng khu đất 43ha cho Công ty Tân Phú, không bàn giao về Công ty Impco là trái chủ trương của Tỉnh ủy và quy định của Pháp Luật, nhưng bị cáo Trần Văn Nam đã không yêu cầu Tổng Công ty Bình Dương hủy bỏ hợp đồng chuyển nhượng, chuyển giao khu đất về cho Công ty Impco quản lý để bảo toàn vốn chủ sở hữu theo quy định, mà vẫn chỉ đạo và quyết định cho Tổng Công ty Bình Dương tiếp tục chuyển nhượng 30% vốn góp tại Công ty Tân Phú cho Công ty Âu Lạc (công ty do bị cáo Nguyễn Đại Dương, là con rể bị cáo Nguyễn Văn Minh điều hành), dẫn đến hậu quả là toàn bộ quyền quản lý của Nhà nước tại Dự án Khu đô thị Thương mại- dịch vụ Tân Phú trên khu đất 43ha đã bị chuyển sang công ty tư nhân.

Để che giấu sai phạm của Tổng Công ty Bình Dương và trách nhiệm quản lý của chủ sở hữu, bị cáo Trần Văn Nam tiếp tục chỉ đạo hợp thức hóa Công văn số 947-CV/TU đề ngày 19/5/2017 (thực tế công văn được lập vào tháng 10/2018) đính chính Thông báo số 287/TB-TU ngày 24/7/2017 và Công văn số 477-CV/TU đề ngày 29/8/2016 (thực tế công văn được lập vào tháng 3/2019) điều chỉnh Công văn số 407-CV/TU ngày 29/7/2016 làm sai lệch bản chất nội dung phê duyệt chi tiết phương án sử dụng đất của chủ sở hữu là Tỉnh ủy Bình Dương tại Công văn số 407-CV/TU ngày 29/7/2016.

Hành vi của bị cáo Trần Văn Nam cùng các đồng phạm dẫn đến hậu quả gây thất thoát cho Nhà nước số tiền gần 985 tỷ đồng.