Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản gửi Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Thủ tướng Chính phủ về việc hoàn thiện Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
NHỮNG DỰ ÁN ĐƯỢC ƯU TIÊN ĐẦU TƯ, NÂNG CẤP
Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1579/QĐ-TTg ngày 22/9/2021.
Việc lập các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, trong đó có Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 làm cơ sở cho việc thu hút đầu tư kết cấu hạ tầng cảng biển, cảng cạn đáp ứng nhu cầu lưu chuyển hàng hóa thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, tính đến năm 2030, tổng nhu cầu đầu tư cho hệ thống cảng biển khoảng 312.625 tỷ đồng.
Dự thảo quy hoạch này nêu rõ nhu cầu vốn đầu tư cho hạ tầng hảng hải công cộng khoảng hơn 70.000 tỷ đồng và nhu cầu vốn đầu tư cho bến cảng khoảng hơn 242.000 tỷ đồng.
Theo đó, đến năm 2025 sẽ tập trung đầu tư nâng cấp tuyến luồng Cái Mép - Thị Vải phục vụ tàu đến 200.000 tấn giảm tải (18.000 Teu); dự án luồng cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu - giai đoạn 2 cho tàu đến 20.000 tấn giảm tải; luồng sông Văn Úc cho tàu 10.000 tấn, luồng sông Chanh cho tàu đến 50.000 tấn.
Nhiều tuyến luồng khu vực miền Trung được ưu tiên nâng cấp như luồng cảng Nghi Sơn cho tàu đến 50.000 tấn, luồng Thọ Quang cho tàu đến 10.000 tấn, luồng Quy Nhơn cho tàu đến 50.000 tấn...
Cùng với đó, ưu tiên đầu tư đèn biển tại các đảo, quần đảo thuộc chủ quyền Việt Nam, kết cấu hạ tầng phục vụ công tác bảo đảm an toàn hàng hải; xây dựng đài thông tin duyên hải, trung tâm tìm kiếm cứu nạn, đại diện Cảng vụ hàng hải Nha Trang tại Trường Sa.
Đến năm 2030, tiến hành đầu tư xây dựng công trình đê chắn sóng cảng Vũng Áng (Hà Tĩnh); đồng thời cải tạo, nâng cấp hệ thống đê chắn cát luồng Cửa Việt, Cửa Gianh cũng như cải tạo, nâng cấp luồng Cẩm Phả, luồng Ba Ngòi, luồng Hòn La, luồng hàng hải qua cửa Trần Đề và chỉnh trị luồng hàng hải Diêm Điền, Văn Úc.
Hệ thống quản lý hàng hải tàu biển (VTS) cũng sẽ được ưu tiên đầu tư tại luồng Hòn Gai - Cái Lân và luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu.
Đối với các bến cảng biển, đến năm 2025 sẽ ưu tiên đưa vào khai thác các bến 3, 4, 5, 6 tại khu bến Lạch Huyện, bến khởi động tại khu bến Liên Chiểu và các bến cảng chính thuộc cảng biển loại I.
Ngoài ra, phát triển các bến khách quốc tế gắn với các vùng động lực phát triển du lịch, cũng như các bến cảng quy mô lớn gắn trung tâm điện lực than, khí, xăng dầu, luyện kim và các bến phục vụ khu kinh tế ven biển.
Giai đoạn này cũng kêu gọi đầu tư các bến cảng tại các cảng biển tiềm năng như Vân Phong và Trần Đề. Đến giai đoạn năm 2030, sẽ đầu tư bến khởi động khu bến Nam Đồ Sơn (Hải Phòng), các bến cảng tại khu vực Cái Mép hạ và hạ lưu Cái Mép hạ và khu bến Trần Đề (Sóc Trăng).
HÚT VỐN NHÀ ĐẦU TƯ, THỊ PHẦN VẬN TẢI VƯỢT KỲ VỌNG
Nhìn lại kết quả thực hiện Quy hoạch hệ thống cảng biển đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và điều chỉnh phê duyệt, có thể thấy kết cấu hạ tầng hàng hải chứng kiến bước phát triển mạnh mẽ.
Trong sự phát triển của lĩnh vực hàng hải phải kể đến nguồn vốn đầu tư có từ nguồn ngân sách nhà nước và huy động ngoài ngân sách.
Với những chính sách mở về đầu tư, thời gian qua cảng biển Việt Nam đã thu hút được các doanh nghiệp đầu tư cảng biển, nhà đầu tư là các nhà khai thác cảng chuyên nghiệp, các hãng tàu lớn của thế giới tham gia đầu tư xây dựng và vận hành khai thác cảng.
Vốn đầu tư kết cấu hạ tầng hàng hải giai đoạn 2011 - 2020 đạt khoảng 202 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng khoảng 20,6% tổng vốn đầu tư cho kết cấu hạ tầng giao thông. Trong đó, nguồn vốn ngoài ngân sách huy động đầu tư cho lĩnh vực hàng hải khoảng 173,4 nghìn tỷ, tương đương 86% tổng vốn đầu tư.
Thời gian qua, Việt Nam đã hình thành các cảng cửa ngõ kết hợp trung chuyển quốc tế tại khu vực phía Bắc (Hải Phòng) và phía Nam (Bà Rịa - Vũng Tàu).
Các bến cảng được đầu tư chiều sâu, ứng dụng khoa học công nghệ nên lượng hàng thông qua vượt công suất thiết kế. Cá biệt, có khu bến cảng Cát Lái đạt 1,3 - 1,5 công suất thiết kế.
Đến năm 2020, thị phần vận tải hàng hóa của lĩnh vực hàng hải chiếm 23,17% toàn ngành, hoàn thành vượt mức so với mục tiêu đặt ra trong Chiến lược phát triển giao thông vận tải Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2035 là 9 - 14%.
Cùng với đó, mức tăng trưởng bình quân hàng thông qua cảng biển cả nước đạt 8,4 %/năm giai đoạn 2017 - 2021.
Trong đó, tăng trưởng hàng container giai đoạn 2017-2021 đạt mức 3,5% về tấn (thấp hơn so với tăng trưởng hàng hóa tổng thể là 8,36%) và 9,91% về Teu. Hàng khô (hàng tổng hợp, hàng rời) tăng trưởng đạt 15,34%.
Cùng với đó, cả nước đã thiết lập được 34 tuyến vận tải, gồm 11 tuyến nội Á, 3 tuyến đi châu Âu, 20 tuyến đi châu Mỹ, vượt trội hơn các nước khu vực Đông Nam Á (chỉ sau Malaysia và Singapore).
