Chị Nguyễn Thị Kim Loan (SN 1980, ở Bình Dương) bắt đầu làm vườn, trồng rau trái trên mái tôn từ đầu năm 2019. Ban đầu, chị chỉ trồng thử nghiệm khoảng 20m2 để giải tỏa áp lực sau sinh cũng như có thêm nguồn thực phẩm sạch, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của gia đình. Nhưng càng trồng càng ham, chị Loan quyết định mở rộng diện tích vườn, bàn bạc với chồng bê chậu lên mái tôn để cây đón được nhiều nắng.
Vì phần mái khá tạm bợ, không kiên cố nên gia chủ phải leo ra lan can cao hơn 1m mỗi khi làm vườn. Còn khi vận chuyển đất, chị cũng phải đi qua bếp, phòng khách rồi trèo qua phòng học của con trai lớn mới đưa được đất ra mái tôn.
Thương vợ vất vả, chồng chị Loan còn thiết kế một cánh cửa nhỏ, đủ để chui vào và leo ra ở lan can. "Kiến tha lâu cũng đầy tổ", người phụ nữ Bình Dương cứ miệt mài vác đất mỗi ngày một ít, dần dần đã có đủ giá thể để trồng rau.
Vụ đầu tiên, rau trong vườn mọc lên xanh tốt. Sang mùa tiếp theo, gia chủ chưa có kinh nghiệm xử lý đất sau thu hoạch nên cây cằn cỗi, bị sâu rầy tấn công,... Không nản chí, chủ nhân khu vườn tham gia vào các hội nhóm trồng cây trên mạng, học hỏi kinh nghiệm của những người có cùng đam mê. Khi "dắt túi" được chút kiến thức, chị áp dụng vào thực tế và từng bước trồng trọt thành công.
Tuy nhiên, khó khăn chưa dừng lại ở đó. Mỗi lần vận chuyển và trộn đất phơi giữa các vụ, gia chủ lại "đứng ngồi không yên" vì mái tôn khá yếu, không chịu được tải trọng lớn. Chồng chị Loan phải mua thêm sắt về gia cố, làm khung chống đỡ cho mái chắc chắn và cứng cáp hơn. Xung quanh mái cũng được thiết kế hàng rào che chắn để đảm bảo an toàn mỗi khi gia chủ ra vườn chăm sóc cây cối, thu hoạch rau hay tiếp đón bạn bè tới chơi, chụp hình.
Khu vườn "trên cao" được ghép từ mái tôn của nhà chị Loan với mái nhà hàng xóm, có tổng diện tích khoảng 40m2. Gia chủ ưu tiên trồng rau theo mùa, đặc biệt là những giống rau mà các thành viên trong gia đình yêu thích.
Trong vườn hiện có nhiều loại rau trái. Riêng xà lách, mướp, bí đỏ, bí đao trồng được quanh năm còn cà chua, bầu và bắp cải thì phải đến mùa thu (khoảng tháng 9) mới vào vụ ươm trồng.
Chủ nhân khu vườn cũng trồng xen kẽ các loại rau ăn lá như rau muống, rau cải, rau dền,... để bữa ăn của gia đình được cải thiện đa dạng hơn.
Trên mái tôn đón được nhiều nắng, chị bố trí trồng dưa bở, có thêm trái cây sạch cho cả nhà thưởng thức.
Nhà ở hướng Đông nên gia chủ chừa ra 2.5m để làm giàn cao hơn, trồng các cây thân leo như bầu, bí, mướp, vừa có đa dạng rau trái, vừa che nắng, giảm nhiệt cho vườn và mái tôn.
Không gian phía bên phải được dành để trồng giàn nho. Nửa mái còn lại, chị Loan trồng các loại ớt, cà chua và bắp cải. Phía sát tường rào thép được tận dụng để bố trí các chậu treo.
Để tiết kiệm chi phí và có nhiều rau trái sử dụng, người phụ nữ đảm đang còn tái chế chai nước suối 5 lít để trồng rau cải, dùng thùng xốp to, chậu nhựa và thùng sơn trồng bầu, bí, các loại dưa theo phương pháp bán thủy canh.
Sau 2 năm làm vườn trên mái tôn, chị Loan không chỉ có nguồn rau trái sạch phục vụ gia đình mà còn "bỏ túi" được nhiều kiến thức, kinh nghiệm trồng trọt quý giá.
Chị cho biết, về kỹ thuật, khâu ủ, trộn đất rất quan trọng. Sau mỗi vụ thu hoạch, cần xử lý phơi đất và để đất nghỉ. Đồng thời luân phiên thay đổi giữa đất trồng cây ăn lá sang trồng cây trái và ngược lại.
"Phòng bệnh còn hơn chữa bệnh nên chú ý phòng bệnh cho cây ngay từ khi mới trồng. Mình nghiên cứu và tự làm các loại enzym dứa, bồ hòn, ngâm thuốc lào để phòng và trị bệnh cho cây. Về phân bón, mình cũng ủ phân hữu cơ từ phân cá, dịch chuối, trứng sữa và ủ rác nhà bếp để bổ sung dinh dưỡng giúp cây phát triển khỏe mạnh hơn. Đặc biệt, nên trồng cây đúng mùa đúng vụ, bón dinh dưỡng thích hợp theo đặc tính và giai đoạn của từng cây", chủ nhân khu vườn chia sẻ.
Mỗi ngày, chị Loan tranh thủ dậy sớm, dành 1-2 tiếng đồng hồ để chăm vườn. Vào mùa nắng, chị chú ý tưới thêm nước cho cây cần độ ẩm cao. Thời điểm vườn nhiều việc, chị dành cả chiều hoặc tối để bắt sâu, ốc sên, xịt thuốc và ươm cây.
Trồng trọt trên mái tôn tuy vất vả nhưng chị Loan vẫn kiên trì, tỉ mỉ chăm sóc "những đứa con tinh thần". Nhờ thế mà vườn rau trái của chị luôn xanh tốt, cho thu hoạch thường xuyên, giúp gia đình có thực phẩm sạch để cải thiện bữa ăn hàng ngày, nhất là trong mùa dịch.
Gần 3 năm sử dụng rau trái sạch trồng tại nhà, chị Loan không chỉ tiết kiệm được khoản chi phí nhỏ cho việc đi chợ mà còn các thành viên trong gia đình cũng ít đau ốm vặt, cảm thấy sức khỏe được cải thiện tích cực hơn. Khu vườn trên mái tôn cũng trở thành góc thư giãn mỗi ngày, giúp chị vận động, tăng cường thể lực và giải tỏa tinh thần.
