Hệ thống thu gom rác tự động, vận hành bằng năng lượng mặt trời, lần đầu tiên có ở Việt Nam đã được hạ thủy tại sông Cần Thơ.
Cỗ máy thu gom rác hiện đại
Hệ thống thu gom giống như một chiếc phà nhỏ có chiều ngang 8,1 m, dài 24,7 m, cao khoảng 4,4 m; lưới chắn rác (chiều dài có thể điều chỉnh) từ 10-160 m. Công nghệ thu gom của hệ thống này chủ yếu nhờ sức đẩy của dòng chảy, đưa rác men theo lưới chắn rác đến băng chuyền bên trong, sau đó được đưa đến 6 thùng chứa rác đặt trên sà lan. Hệ thống có thiết bị điều chỉnh, bảo đảm lượng rác vào từng thùng chứa không bị quá đầy tràn ra ngoài. Khi tất cả thùng chứa rác đều đầy, sà lan sẽ được tàu kéo đưa đến vị trí tập kết rác và chuyển rác lên bờ. Hệ thống thu gom được cố định bằng neo và không lắp động cơ di chuyển. Toàn bộ cơ chế vận hành đều sử dụng năng lượng mặt trời.
Cỗ máy thu gom rác tự động đang được neo đậu trên sông Cần Thơ thuộc phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều
Theo chủ dự án là Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP Cần Thơ, tổng vốn dự án hơn 19,8 tỉ đồng, trong đó vốn viện trợ phi chính phủ nước ngoài không hoàn lại hơn 14,6 tỉ đồng, vốn đối ứng hơn 5,2 tỉ đồng (ngân sách thành phố hơn 3,2 tỉ đồng và kinh phí thực hiện xã hội hóa gần 2 tỉ đồng); Công ty CP Ðô thị Cần Thơ là đơn vị thực hiện.
"Tại Việt Nam, TP Cần Thơ là địa phương được chọn thực hiện thí điểm dự án trên. Mục tiêu của dự án là tối ưu hóa hiệu suất của hệ thống thu gom để ngăn chặn hiệu quả lượng rác thải trôi nổi trên sông Cần Thơ. Đồng thời, kết nối hệ thống thu gom vào hệ thống cơ sở hạ tầng quản lý chất thải của thành phố, từ đó bảo vệ an toàn nguồn nước mặt và tăng vẽ mỹ quan cho đô thị sông nước" - ông Đỗ Thanh Thảo, Giám đốc Sở TN-MT TP Cần Thơ, cho hay.
Ngăn chặn rác thải nhựa ra biển
Vị trí được lựa chọn hạ thủy cỗ máy này là đoạn gần cầu Quang Trung (phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều). Theo Sở TN-MT TP Cần Thơ, mục tiêu lớn nhất của dự án là ngăn chặn rác thải nhựa theo nước sông ra biển nên TP Cần Thơ đã chọn vị trí trên để đón rác từ phía bên trong thành phố chảy ra, khả năng lấy được nhiều rác. Mặt khác, khu vực này lòng sông rộng, hệ thống thu gom đặt nơi đây sẽ không vướng vào các phương tiện giao thông thủy qua lại.
Một ưu điểm là hệ thống thu gom rác trên sông này không cần nhân công điều khiển vận hành, chỉ một công nhân của Công ty CP Ðô thị Cần Thơ thỉnh thoảng kiểm tra quá trình hoạt động, thấy có vướng mắc thì báo với chuyên gia Hà Lan đến xử lý. Chỉ khi sà lan rác đến vị trí tập kết mới cần nhân công để chuyển rác lên bờ. "Hệ thống vận hành hoàn toàn bằng năng lượng mặt trời nên không phải kéo dây điện. Có bình tích trữ năng lượng nên dù mưa bão từ 1-2 ngày cũng không ảnh hưởng lớn hoạt động của nó" - lãnh đạo Sở TN-MT TP Cần Thơ khẳng định.
Ông Bùi Xuân Tín (ngụ phường Xuân Khánh) bày tỏ: "Mấy tuần nay thấy vật gì như một chiếc tàu đậu gần cầu Quang Trung, người dân ở đây rất ngạc nhiên. Khi hỏi ra mới biết là chiếc tàu gom rác tự động. Hy vọng khi có tàu này, mọi người sẽ không còn thấy rác thải trôi trên sông nữa".
Hiện tại, hệ thống thu gom rác tự động này chưa được vận hành vì đang chờ hoàn thiện một số thủ tục, sau khi xong sẽ vận hành thí điểm trong 9 tháng. Theo Sở TN-MT TP Cần Thơ, nếu đặt hệ thống thu gom tại sông Cần Thơ thuộc phường Xuân Khánh trong 1-2 tháng mà kết quả thu gom rác không như mong muốn thì sở này sẽ xin ý kiến UBND TP thay đổi vị trí.
