Vượt khó sau đại dịch
Giải thưởng Cánh diều 2021 ghi nhận 11 tác phẩm tham gia dự thi hạng mục phim truyện điện ảnh bao gồm: Cơn giông (đạo diễn Trần Ngọc Phong), Lật mặt: 48h (đạo diễn Lý Hải), Bẫy ngọt ngào (đạo diễn Đinh Hà Uyên Thư), Rừng thế mạng (đạo diễn Trần Hữu Tấn), Người lắng nghe: Lời thì thầm (đạo diễn Khoa Nguyễn), Chìa khóa trăm tỉ (Re-make từ phim Key of Life, đạo diễn Võ Thanh Hòa), Nhà không bán (đạo diễn Hoàng Tuấn Cường), Đêm tối rực rỡ (đạo diễn Aaron Robert Toronto), Bình minh đỏ (đạo diễn, NSND Nguyễn Thanh Vân - Trần Chí Thành), Maika - Cô bé đến từ hành tinh khác (đạo diễn Hàm Trần - Nguyễn Phan Quang Bình), Nghề siêu dễ (phim re-make, đạo diễn Võ Thanh Hòa).
Dễ dàng có thể thấy phim thể loại kinh dị, giật gân có số lượng áp đảo với 4/11 tác phẩm tham dự giải. Dù có số lượng áp đảo, thế nhưng các phim kinh dị lại ra mắt đúng thời điểm tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp khiến doanh thu phòng vé sụt giảm. Cụ thể, Rừng thế mạng (đạo diễn Trần Hữu Tấn) chỉ đạt doanh thu 14 tỷ đồng, Nhà không bán đạt 28 tỷ đồng, còn Người lắng nghe-Lời thì thầm chỉ đạt 2,2 tỷ đồng. Trong 11 tác phẩm dự giải Cánh diều 2021, có Lật mặt: 48h đạt doanh thu 150 tỷ đồng sau hai tuần công chiếu. Trái ngược với sự sôi động phòng vé của thể loại phim giải trí thì các bộ phim do Nhà nước đặt hàng như Cơn giông (đạo diễn Trần Ngọc Phong), Bình minh đỏ (đạo diễn, NSND Nguyễn Thanh Vân - Trần Chí Thành) chưa tạo được dấu ấn.
Những năm gần đây, giải thưởng Cánh diều đều vinh danh các bộ phim đạt được hai yếu tố-chất lượng lẫn số lượng người xem. Năm nay, giải thưởng Cánh diều 2021 vẫn duy trì tiêu chí là đề cao tác phẩm điện ảnh, phim truyền hình có dấu ấn sáng tạo trong nghệ thuật biểu hiện, mang đậm bản sắc dân tộc, giàu giá trị nhân văn và đạt hiệu quả xã hội tích cực. Một số tác phẩm dù được đánh giá cao, nhưng chưa đồng đều về chất lượng và doanh thu, điều này cũng khiến Ban giám khảo phải “nâng lên, đặt xuống” khi trao giải.
“Ban giám khảo đã làm xong công tác thẩm định các tác phẩm tham dự giải thưởng Cánh diều 2021. Với số lượng 147 tác phẩm dự thi cho thấy hoạt động sản xuất phim điện ảnh và sản xuất phim truyền hình đã vượt qua được khó khăn do hậu quả của đại dịch COVID-19. Ngành điện ảnh đã đi qua được khoảng thời gian khó khăn. Bây giờ các rạp chiếu phim đã sáng đèn trở lại các phim nối tiếp đi quay, tạo nên không khí sinh hoạt điện ảnh sôi động”, ông Nguyễn Văn Tân, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Điện ảnh Việt Nam nhận định.
dịch bệnh khiến nhiều tác phẩm bị đình trệ, hoặc gặp khó khăn trong các khâu sản xuất và hậu kỳ cũng như ảnh hưởng tới doanh thu rạp. Lãnh đạo Hội Điện ảnh Việt Nam nhớ lại thời kỳ thực hiện Bình minh đỏ-về nữ bộ đội lái xe Trường Sơn vô cùng gian nan. Phim quay xen kẽ giữa hai đợt dịch bùng phát, khi làm hậu kỳ ở Hà Nội, Hội Điện ảnh Việt Nam phải đứng ra cấp giấy đi đường cho ê-kíp để kịp hoàn thiện tác phẩm.
Điện ảnh quảng bá du lịch
Phim kinh dị, giật gân áp đảo tại hạng mục phim truyện Điện ảnh giải Cánh diều 2021
Để làm mới giải thưởng Cánh diều, năm nay Ban tổ chức quyết định đổi địa điểm tổ chức, kết hợp nội dung chuyên môn với các hoạt động mang tính cộng đồng. Trước đây giải thưởng Cánh diều chỉ được tổ chức tại Hà Nội và TPHCM, năm nay lần đầu tiên được tổ chức tại Nha Trang. “Đây là thách thức rất lớn đối với Hội Điện ảnh Việt Nam bởi lần này đã vượt qua khuôn khổ của hoạt động nội bộ để đến được với đông đảo công chúng khán giả, góp phần quảng bá tác phẩm phim truyện mới có chất lượng, có tính nghệ thuật, qua đó là góp phần quảng bá hình ảnh đất nước”, ông Nguyễn Văn Tân nêu.
Lãnh đạo Hội Điện ảnh Việt Nam cũng cho rằng điện ảnh và du lịch có mối quan hệ cộng hưởng, mang lại lợi ích cho nhau, bởi điện ảnh sẽ góp phần quảng bá hình ảnh của Việt Nam qua những thước phim đầy tính nghệ thuật. Gần đây nhất có thể kể tới Kong: Đảo đầu lâu-bom tấn Hollywood góp phần quảng bá vịnh Hạ Long, Tràng An. Ông nhấn mạnh: “Bây giờ nhờ có các phương tiện truyền thông hiện đại nền điện ảnh sẽ phát huy tốt trong việc quảng bá văn hóa, con người, du lịch cho mỗi một vùng đất, mỗi địa phương. Vậy nên, việc Hội đưa giải thưởng Cánh diều 2021 đến Nha Trang chính là mong muốn góp phần kích cầu nền kinh tế du lịch của tỉnh Khánh Hòa cũng như của cả nước”.
Cánh diều 2021 tại Nha Trang gồm những hoạt động như: công chiếu (miễn phí) tại các rạp chiếu phim của TP Nha Trang giới thiệu những tác phẩm phim truyện điện ảnh dự Cánh diều 2021, giao lưu giữa các đoàn phim với khán giả. Dự kiến, lễ trao giải Cánh Diều 2021 sẽ diễn ra tối 13/9.
Chưa đặc sắc
Nhà phê bình điện ảnh Nguyễn Phong Việt nhận định, nhìn vào thể loại các phim tham dự hạng mục Phim truyện điện ảnh của giải Cánh diều 2021 có thể thấy rõ nhu cầu giải trí của thị trường phim Việt đang chiếm ưu thế. Lẫn lộn trong đó có những phim tập trung giải trí thuần túy như Lật mặt: 48h, Nghề siêu dễ, Bẫy ngọt ngào… nhưng cũng có phim cân đối được phần giải trí và chiều sâu nghệ thuật như Đêm tối rực rỡ, hoặc mang đến một câu chuyện nhiều giá trị ở lứa tuổi thiếu nhi với Maika-Cô bé đến từ hành tinh khác…
“Tuy nhiên, nhìn nhận một cách thực tế với các phim dự thi Cánh diều 2021, mặt bằng chung cho thấy thị trường phim điện ảnh hầu như không có gì đặc sắc. Cũng có thể do yếu tố đại dịch hai năm qua khiến cho rất nhiều tác phẩm hay bị đình trệ ở khâu sản xuất, phát hành… Song cơ bản, với một áp lực tìm kiếm doanh thu để tái đầu tư như một thị trường phim non trẻ kiểu Việt Nam, rất khó có thể tìm ra các tác phẩm có giá trị nghệ thuật lẫn thương mại để làm điểm nhấn cho giải thưởng. Vậy nên, theo kiểu đến hẹn lại lên, năm nay Cánh diều vàng vẫn sẽ tiếp tục câu chuyện “so bó đũa chọn cột cờ” như không thể khác…”, Nguyễn Phong Việt nhận xét.
