Não bộ cũng dễ “kiệt sức” nếu bạn suy nghĩ quá nhiều, tại sao lại như vậy?

Kute Nguyen nguồn bình luận 999
A- A A+
Hoạt động trí óc kéo dài dẫn đến sự tích tụ chất dẫn truyền thần kinh độc hại trong não, tạo nên cảm giác kiệt sức về tinh thần.
Não bộ cũng dễ “kiệt sức” nếu bạn suy nghĩ quá nhiều, tại sao lại như vậy?
  Suy nghĩ nhiều làm tăng chất Glutamate gây mệt mỏi cho não

Nhà văn Mỹ thế kỷ 19 Wallace D. Wattles đã từng tuyên bố “Suy nghĩ là công việc khó khăn và mệt mỏi nhất trong tất cả các công việc lao động”. Thoạt nghe, điều đó có vẻ như là một sự so sánh gây tranh cãi, nhưng một nghiên cứu mới đã khẳng định thêm lần nữa quan điểm này, nó cho thấy việc suy nghĩ quá nhiều và quá lâu thực sự có thể làm tiêu hao não của bạn, giống như việc tập thể dục có thể làm hao mòn c‌ơ th‌ể.

Lao động thể chất nặng nhọc rõ ràng đã gây ra mệt mỏi, nhưng những giọt mồ hôi trên trán của một người hay sự run rẩy từ cơ bắp không phản ánh được việc con người đang phải suy nghĩ như thế nào. Khi ai đó chia sẻ rằng họ cảm thấy kiệt quệ về tinh thần, chúng ta chỉ có thể biết được điều đó qua lời họ nói.

Sự gia tăng dẫn truyền thần kinh trong não gây ra sự căng thẳng

Các nhà khoa học vẫn chưa thực sự hiểu rõ tại sao suy nghĩ căng thẳng lại gây ra những mệt mỏi về nhận thức. Nó không hẳn là cảm giác mụ mị, mà chính xác hơn là cảm giác rằng não bộ đang khó tập trung hoặc khó khăn hơn để hoàn thành các công việc.

Một số nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng chất  dẫn truyền thần kinh kíc‌h thí‌ch phong phú nhất trong não là nguyên nhân gây ra sự thiếu bền bỉ về tinh thần này. Glutamate là một axit amin kíc‌h thí‌ch và thực tế là nó có mặt trong hơn 90% liên lạc giữa nơ-ron thần kinh trong não người.

Chất này đã được mô tả từ những năm 1950 và trong nhiều thập kỷ, loại hó‌a chấ‌t bị đánh giá thấp này vẫn tiếp tục khiến các nhà khoa học ngạc nhiên. Chẳng hạn, các tế bào thần kinh đã được phát hiện có khả năng kiểm soát cường độ tín hiệu của chúng trong não bằng cách điều chỉnh lượng glutamate mà chúng giải phóng cho các tế bào thần kinh khác.

Tuy nhiên Glutamate thậm chí có thể kíc‌h thí‌ch tế bào thần kinh đến chết, với khoảng 8.000 phân tử glutamate được gói gọn trong một túi duy nhất của khớp thần kinh, điểm nối nơi hai tế bào thần kinh gặp nhau.

Việc dư thừa glutamate cũng gây ra vấn đề, một phần lý do tại sao nó có liên quan đến chảy máu chất xám. Khi theo dõi phản ứng hóa học trong não của 24 người tham gia được giao nhiệm vụ hoàn thành công việc phân loại dựa trên máy tính trong khoảng hơn 6h. Các nhà nghiên cứu nhận thấy sự gia tăng glutamate trong vỏ não trước trán bên. Đây là phần não liên quan đến năng lực nhận thức bậc cao, như trí nhớ ngắn hạn và khả năng ra quyết định.

Trong khi đó, khoảng 16 người tham gia khác được giao nhiệm vụ dễ dàng hơn trong ngày không có dấu hiệu tích tụ glutamate trong phần não này của họ. Vì thế, các chuyên gia cho rằng sự gia tăng glutamate ngoại bào ít nhất có thể là một trong những yếu tố hạn chế sức bền tinh thần của con người.

Điều tiết suy nghĩ là cách để bảo vệ não bộ

Não cũng tiêu thụ rất nhiều glucose khi hoạt động. Nguồn năng lượng này cũng được cho là một yếu tố hạn chế khác gây ra những phản ứng tiêu cực trong não. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa rõ theo cách nào mà việc mất glucose khiến cho việc suy nghĩ trở nên khó khăn hơn, nói về mặt sinh hóa học.

Có một số đề xuất rằng lượng glucose giảm mạnh sẽ kích hoạt mất dopamine trong não, khiến một người dễ mất hứng thú với một số nhiệm vụ nhận thức nhất định.

Những phát hiện từ nghiên cứu cho thấy rằng các hoạt động nhận thức sẽ làm tích tụ các chất độc hại, dẫn đến sự thay đổi chức năng não. Vì thế, nhiều lúc cảm giác mệt mỏi có thể khiến chúng ta ngừng làm việc nhưng còn vì mục đích cao cả hơn là duy trì tính toàn vẹn của hoạt động não.

 

Cũng có những bằng chứng rõ ràng cho thấy glutamate được loại bỏ khỏi khớp thần kinh trong khi ngủ. Có nghĩa rằng một đêm nghỉ ngơi có thể cho phép một người cảm thấy tinh thần sảng khoái vào ngày hôm sau.

Một nghiên cứu hình ảnh não từ năm 2016, sử dụng chức năng quét não MRI cũng cho thấy vỏ não trước trán bên (lPFC) có liên quan đến nỗ lực nhận thức cường độ cao làm giảm khả năng kíc‌h thí‌ch của nó theo thời gian.

Tất cả những kết quả này đều hỗ trợ cho mô hình chuyển hóa thần kinh quan trọng, trong đó sự tích tụ glutamate kích hoạt cơ chế điều chỉnh khiến việc kích hoạt lPFC trở nên phức tạp và tốn kém hơn và con người sẽ thiếu sự tập trung nhận thức sau một ngày làm việc vất vả.

Glutamate là một chất dẫn truyền thần kinh cực kỳ nhanh, cho nên nó vô cùng mạnh mẽ và khó đo lường. Các nhà khoa học hiện tại đang sử dụng công nghệ mới để khám phá vai trò nhanh chóng của glutamate trong não bộ con người một cách chi tiết hơn. Họ cũng hy vọng sẽ hiểu rõ hơn tại sao glutamate lại tích tụ nhiều trong vỏ não trước so với các phần khác của não.

Nguồn Tin:
Video và Bài nổi bật