Với người dân Argentina, di‌ego Maradona là biểu tượng vĩ đại nhất lịch sử với chiến tích dẫn dắt La Albiceleste lên ngôi tại World Cup 1986. Ở cấp độ CLB, "Cậu bé vàng" cũng là biểu tượng lớn nhất của Napoli.

Sinh ra để đá bóng

Maradona sinh ngày 30-10-1960 tại bệnh viện Evita Peron ở Lanus, một quận công nghiệp nằm phía Nam thủ đô Buenos Aires. Bố mẹ ông, di‌ego "Chitoro" Maradona và Dalma "Tota" Salvadora đều là người Esquina, thuộc vùng Corrientes ở miền Đông Bắc Argentina, gần biên giới Paraguay. 

Gia đình di‌ego "Chitoro" Maradona sống trong một căn nhà tạm đắp bằng đất và lau sậy gần bờ sông. Mỗi ngày, ông kiếm sống bằng việc đánh cá và chở gia súc ra cù lao Parana Delta ăn cỏ, rồi lại chở chúng về khi thủy triều lên. Bà Tota tới thủ đô Buenos Aires làm giúp việc cho một gia đình khá giả. Sau hai năm đi làm giúp việc, bà Tota thuyết phục chồng tới đoàn tụ gia đình ở thủ đô.

Trước khi mang thai lần thứ 4, vợ chồng Chitoro- Tota đã có 3 con gái, vì thế lần thứ 4 mang thai, cả hai đều hy vọng sẽ là con trai.

Chuyện bà Tota sinh đứa con thứ tư cũng được lan truyền như  huyền thoại. Đó là khi bà đang khiêu vũ thì bất ngờ chuyển dạ. Vài giờ sau đó, bà hạ sinh một cậu con trai. Đứa trẻ suýt bị đẻ rơi ấy chính là di‌ego Maradona.

Diego Maradona lớn lên trong cảnh khốn khó: nhà không có điện, cũng chẳng có nước sạch. Vùng Villa Fiorito là như vậy. Maradona luôn nói quá khứ đó đã dạy cho ông ý nghĩa của việc sống khôn ngoan, ranh mãnh. Trong hoàn cảnh bần cùng hóa, sống giữ phẩm hạnh cao đẹp chỉ khiến ta càng nghèo đói. 

Sinh nhật năm 3 tuổi, Maradona được người anh họ Beto tặng một quả bóng.Cậu bé thích quả bóng tới mức ôm theo lên giường đi ngủ. Quả bóng trở thành bạn đồng hành thường trực với cậu từ lúc đó. "Có rất nhiều người sợ phải thừa nhận đến từ khu ổ chuột, nhưng không phải tôi. Bởi nếu tôi không sinh ra trong khu ổ chuột, sẽ không có Maradona. Tôi có sự tự do khi chơi bóng", Maradona tâm sự.

Khi mới tập đi, Maradona từng suýt chết đuối trong… hố phân khi vô tình ngã xuống đó mà không ai biết. May mà ông chú Cirilo nhìn thấy và thét lên: "Diego, cố ngóc đầu lên khỏi đống phân đó đi". Câu chu‌yện ấ‌y sau này Maradona vẫn thường kể lại.

Ông bà Chitoro - Tota nhận ra niềm đam mê đặc biệt và năng khiếu đá bóng của đứa con trai nên luôn ủng hộ con. Trên đường đến trường, Maradona thường tập tâng bóng.

Tháng 12-1968, mới 8 tuổi, Maradona được đưa tới tập thử cùng Cebollitas, đội trẻ của CLB Argentinos Juniors. Đội bóng được thành lập ở trung tâm vùng Villa Crespo vào năm 1904 với tên gọi ban đầu là Martyrs of Chicago, lấy cảm hứng từ sự kiện tám nhà hoạt động chính trị cánh tả bị tre‌o c‌ổ chết sau vụ bạo động Haymarket ở Chicago năm 1886. Cái tên Argentinos Juniors được chấp nhận là một phần của hiệp hội bóng đá Argentina vào năm 1909.

Lãnh đạo Argentinos Juniors nhanh chóng nhận ra tài năng thiên bẩm của thằng bé có bề ngoài kỳ dị, lùn, mập, đầu to bất thường mang tên Maradona. Nhìn thấy một tài năng hiếm có, HLV Cornejo đưa Maradona tới gặp bác sĩ Cacho Paladino, một người từng làm việc với nhiều tay đấm quyền Anh chuyên nghiệp. Paladino cho Maradona một lộ trình thuốc uống lẫn thuốc tiêm để cải thiện thể chất.

Được tập luyện trong môi trường chuyên nghiệp, Maradona nhanh chóng trở thành một hiện tượng trên sân cỏ ở lứa tuổi nhí. Giờ nghỉ giữa những trận đấu của Argentinos, trong khi đội 1 nghỉ ngơi, cậu đã khiến đám đông trầm trồ khi liên tục biểu diễn các động tác kỹ thuật. Sau đó, Maradona xuất hiện trên truyền hình, biểu diễn bằng việc tâng bóng, rồi... tâng cam, cuối cùng tâng chai nước.

Ngày 28-9-1971, Maradona lần đầu tiên được báo chí Argentina đề cập tới.Phóng viên tờ Clarín có mặt trong một trận đấu giữa Argentinos và Independiente, rồi nhanh chóng bị cuốn hút trước màn biểu diễn giữa giờ nghỉ 2 hiệp của Maradona. "Cậu bé mới 10 tuổi ấy cho thấy một khả năng hiếm có trong việc giữ bóng và dắt bóng". Cũng nhờ tài năng đá bóng mà Maradona được đặc cách… nhảy cóc lên lớp chỉ vì... ông hiệu trưởng phát cuồng trước tài năng chơi bóng của cậu học trò. Không cần biết cậu học tốt hay dở, có đi thi hay không, Maradona luôn có bảng điểm tốt nhất để lên lớp.

Ngày 20-10-1976, Maradona có trận đấu chuyên nghiệp chính thức đầu tiên khi ra mắt ở câu lạc bộ Argentinos Juniors, 10 ngày trước sinh nhật thứ 16. Ngày 20-2-1981, Maradona ký hợp đồng với Boca Juniors, ngày 10-4 cùng năm, Maradona có trận Siêu kinh điển Argentina đầu tiên khi đối đầu River Plate trên sân La Bombonera, mà Boca của ông thua 0-3.

Sự nghiệp thi đấu CLB của di‌ego Maradona tuy không trải qua nhiều CLB nhưng ông đóng góp không hề nhỏ cho những chiến thắng của các CLB mà ông từng tham gia.

Mùa giải 1981-82 là mùa giải chính thức đầu tiên và đáng nhớ nhất của ông trong màu áo đội bóng Boca Junior. Maradona tham gia tổng cộng 40 trận cho Boca và ghi được 28 bàn thắng. Đây là hiệu suất đáng nể cho 1 cầu thủ trẻ chỉ mới 1‌8 tuổ‌i. Những bàn thắng của Maradona rất quan trọng, chẳng hạn ghi 1 bàn vào lưới River Plate - đại kình địch truyền kiếp của Boca. Maradona cũng giúp đội nhà đoạt chức vô địch Argentina Prmierdison ở tuổi 18, ngay trong mùa giải đó, ông đoạt luôn cúp các câu lạc bộ các quốc gia Nam Mỹ - gọi tắt là Cúp Liberta Dores.Chính vì thành tích ấn tượng này mà CLB Barcelona của Tây Ban Nha đã sang Argentina để đàm phán hợp đồng với anh.

Tấm ảnh Pele chụp cùng Maradona, do chính huyền thoại người Brazil đăng tải không lâu sau khi Maradona qua đời.

Một số nguồn tin cho rằng để có được cái gật đầu của Maradona, Barcelona đã bỏ ra số tiền kỷ lục đến 5 triệu bảng Anh để chiêu mộ cầu thủ này. Đây là mức giá không thể tưởng tượng từ những năm 1980 (tiền chưa phá giá) và trở thành cầu thủ đắt giá nhất thế giới khi đó. Tuy nhiên, tại Barcelona, Maradana thi đấu không thành công và chỉ ra sân có 40 trận. Sau 2 năm hoạt động không thành công tại Tây Ban Nha, Maradona chuyển sang đầu quân cho CLB Napoli. Đây là CLB mà Maradona khoác áo nhiều năm liền nhất từ 1984-1992 và lập nên những kỷ lục hiển hách để đời. Với 188 trận, Maradona đã mang về cho cho CLB 81 bàn thắng, đặc biệt giúp đội bóng có được chức vô địch Sculetto năm 1987, lần đầu tiên trong lịch sử phá vỡ thế thống trị bóng đá Ý của Juventus, Ac Milan.

Tuy nhiên, chiến thắng làm nên tên tuổi của Maradona là năm 1986 khi đang tham gia World Cup tại Mexico. Ngay tại vòng tứ kết gặp đội tuyển Anh, Maradona có 1 bàn thắng khiến người xem không thể quên. Bàn thắng này cũng đi vào giáo trình bóng đá khi 1 mình Maradona lần lượt vượt qua 6 hậu vệ đối phương khi rê bóng từ giữa sân đến vòng cấm của đối thủ, sau đó vượt qua nốt thủ thành David Simon, trước khi nhẹ nhàng ấn định chiến thắng 2-1 cho Argentina.Tại trận bán kết gặp đội tuyển Bỉ, Maradona ghi 2 bàn thắng vào lưới của đối thủ.Trong trận chung kết gặp CHLB Đức, Maradona tiếp tục có 2 pha kiến tạo giúp cho Buruchaga và Valvado mang về chiến thắng 3-2 kịch tính cho Argentina.

Năm 1987, Maradona được FIFA lẫn UEFA trao giải thưởng cầu thủ xuất sắc nhất thế giới. Maradona cũng là cầu thủ đầu tiên có 2 pha kiến tạo trong 1 trận chung kết World Cup. Tuy nhiên, những năm tháng sau này ông trải qua nhiều CLB nhưng không thành công và giải nghệ khi tròn 43 tuổi.

Lắm tài nhiều tật

Cuộc sống cá nhân của Maradona khá phức tạp với nhiều lời đồn thổi về chu‌yện tìn‌h ái. Việc lạ‌m dụn‌g chất kíc‌h thí‌ch khiến Maradona có nhiều vấn đề về sức khỏe khi còn chơi cho Barcelona. Ông cũng giải thích chứng nghiện của mình là nhầm để thích nghi với môi trường mới.

Năm 2000, Maradona bị khủng hoảng tăng huyết áp vì rối loạn nhịp tim. Mọi người xung quanh đều phủ nhận việc ông có dùng m‌a tú‌y dẫn đến khủng hoảng căng thẳng thần kinh.

Tháng 4-2004, Maradona bị đau tim. Thừa cân và nghiện m‌a tú‌y là những lý do chính. Sau khi hồi phục, cân nặng của di‌ego là 120kg. di‌ego Maradona cố gắng tự kéo mình lên; làm phẫu thuật cắt dạ dày và ăn kiêng đặc biệt, anh đã giảm được 50kg. Tháng 11-2020, Maradona đã được phẫu thuật để loại bỏ những cục máu đông trong não. Ông xuất viện hôm 11-11 nhưng vẫn được chăm sóc và theodõi hàng ngày.

Sau khi biết tin Maradona qua đời ở tuổi 60, nhiều nhân vật nổi tiếng của bóng đá thế giới đã bày tỏ sự tiếc thương sâu sắc. "Vua bóng đá" Pele viết: "Thật buồn khi mất đi một người bạn, thế giới mất đi một huyền thoại. Một ngày nào đó, tôi sẽ cùng di‌ego Maradona chơi bóng ở trên thiên đường, chắc chắn là vậy". Maradona và Pele là hai cầu thủ có ảnh hưởng bậc nhất trong lịch sử bóng đá nhân loại. Năm 2000, FIFA tổ chức giải thưởng "Cầu thủ hay nhất thế kỷ" nhưng không thể xác định ai là người thắng cuộc. Sau đó, FIFA quyết định trao giải thưởng cho cả Maradona và Pele.

Siêu sao Lionel Messi, người được xem là "hậu duệ" và là học trò cũ của Maradona, viết trên trang Facebook cá nhân: "Một ngày buồn cho tất cả người dân Argentina cũng như bóng đá thế giới. Maradona đã rời xa, nhưng ông luôn ở cạnh chúng ta, bởi di‌ego Maradona là vĩnh cửu".

Tổng thống Argentina Alberto Fernandez đã công bố quốc tang ba ngày để tưởng nhớ Maradona. Phát biểu nhanh với báo giới, ông Fernandez nói: "Tôi hoàn toàn rối trí. Đó là tin tức tồi tệ nhất với những người Argentina. Tất cả chúng ta đều yêu mến ông ấy. Tôi sẽ tìm cách liên lạc với gia đình Maradona. Thật sự là có quá nhiều nỗi buồn".