Tờ SCMP mới đây dẫn ý kiến của các nhà phân tích cho biết, Trung Quốc có thể đang đẩy nhanh việc đa dạng hóa dự trữ ngoại hối của mình khỏi các tài sản bằng USD để đối phó với các lệnh trừng phạt tiềm tàng của Mỹ.
Dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ cho thấy Trung Quốc đã cắt giảm nắm giữ nợ chính phủ Mỹ trong 3 tháng liên tiếp xuống 1,07 nghìn tỷ USD vào cuối tháng 8/2020, mức thấp nhất kể từ tháng 3/2017.
Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước (SAFE), cơ quan quản lý ngoại hối của Trung Quốc, cho biết trong báo cáo thường niên gần đây nhất rằng tài sản bằng USD chiếm 58% dự trữ quốc gia vào năm 2015, không thay đổi so với một năm trước đó.
Điều này có nghĩa là tài sản bằng USD chiếm khoảng 1,8 nghìn tỷ USD trong tổng dự trữ khoảng 3,14 nghìn tỉ USD của Trung Quốc.
Các chuyên gia chỉ ra những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc có thể đang tăng cường đa dạng hóa danh mục dự trữ của mình. Lượng mua trái phiếu chính phủ Nhật Bản của nước này đã đạt mức cao nhất trong ba năm rưỡi trong năm nay, đạt 1,46 nghìn tỷ yen (13,82 tỷ USD) từ tháng 4 đến tháng 7. Con số này gấp 3,6 lần so với một năm trước đó.
Vào tháng trước, Global Times dẫn lời các nhà phân tích nhận định rằng, Bắc Kinh có thể cắt giảm 20% lượng nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ xuống 800 tỷ USD.
"Trong điều kiện bình thường, Trung Quốc sẽ dần giảm nắm giữ nợ Mỹ xuống khoảng 800 tỷ USD", Xi Junyang - Giáo sư Đại học Tài chính - Kinh tế Thượng Hải cho biết, nhưng không nói chi tiết về khoảng thời gian, "Dĩ nhiên, họ có thể bán toàn bộ trái phiếu trong trường hợp cực đoan, như có xung đột quân sự chẳng hạn".
Giới phân tích cho rằng việc Trung Quốc bán quy mô lớn có thể gây rối loạn thị trường tài chính toàn cầu.
Global Times cho biết một nguyên nhân khác khiến Trung Quốc muốn giảm nắm giữ nợ chính phủ Mỹ khi khối nợ tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đã tăng vọt, tương đương với GDP. Đây là mức chưa từng có kể từ sau Đại chiến Thế giới II và cũng vượt xa mức an toàn được quốc tế công nhận là 60% GDP.
Cuộc khủng hoảng kinh tế hiện nay đang cho các nước khác thấy rằng việc phụ thuộc quá nhiều vào đồng USD khó có thể là điều tốt, và vì vậy, Trung Quốc, cũng như các nước khác, tìm cách giảm thiểu rủi ro bằng cách đa dạng hóa kho dự trữ ngoại hối của mình.
Ở góc độ khác, một số nhà nghiên cứu Trung Quốc cho rằng vai trò của đồng bạc xanh như là tiền tệ chính cho thanh toán quốc tế đang suy yếu.
Giám đốc điều hành của viện Nghiên cứu Tài chính Chongyang, Wang Wen, nói rằng việc nới lỏng tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đang làm giảm niềm tin vào đồng USD với tư cách là đồng tiền thống trị thế giới.
chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang diễn ra và các lệnh trừng phạt đã buộc Trung Quốc phải thực hiện các bước nhằm giảm bớt sự phụ thuộc vào đồng USD của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Trung Quốc cũng đang thúc đẩy quốc tế hóa đồng tiền của mình, đưa được đồng nhân dân tệ vào rổ tiền tệ của IMF, tung ra các hợp đồng tương lai bằng đồng nhân dân tệ và sử dụng đồng tiền này trong giao dịch với các đối tác quốc tế.
Khi Trung Quốc quyết định cắt giảm lượng trái phiếu chính phủ Mỹ mà họ nắm giữ, thì ít nhất là về mặt lý thuyết điều này có thể gây ra những xáo trộn đáng kể cho một quốc gia như Mỹ - vốn phụ thuộc quá nhiều vào các công ty nước ngoài để mua trái phiếu.
Nó sẽ gây khó khăn cho thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ trong lúc Washington đang tăng cường phát hành đáng kể lượng trái phiếu mới để trả cho một loạt các chương trình chống lại đại dịch Covid-19 và bù đắp cho những thiệt hại kinh tế mà dịch bệnh gây ra.
Tan Yaling, Chủ tịch viện nghiên cứu đầu tư ngoại hối Trung Quốc nhận định, những thay đổi đối với dự trữ ngoại hối của Trung Quốc là một phần của quá trình đa dạng hóa được cơ quan quản lý ngoại hối thông qua nhiều năm trước. Dù vậy, ông Tan lưu ý: “Chúng ta không nên theo đuổi một cách tiếp cận triệt để để khử USD - điều đó không tốt chút nào”.
He Qing, từ Đại học Nhân dân Trung Quốc, gần đây cho biết “nếu quyền tiếp cận của Trung Quốc với USD bị hạn chế, nó sẽ tác động đến hoạt động đầu tư ra nước ngoài, hoạt động dự trữ ngoại hối của Trung Quốc và dẫn đến biến động lớn hơn của tỉ giá đồng nhân dân tệ trong ngắn hạn”.
Theo một chuyên gia khác, việc Trung Quốc cắt giảm lượng nắm giữ trái phiếu Mỹ có thể làm suy yếu đồng USD và khiến các công ty đa quốc gia của Mỹ trở nên cạnh tranh hơn. Mặt khác, lợi suất trái phiếu Mỹ sẽ tăng và do đó khiến giá trái phiếu giảm, kéo giá trị danh mục đầu tư của Trung Quốc xuống.
